„Jutro prezentacja, muszę coś wymyślić do końca dnia. Ale co? Pustkę czuję. Wyliczenia, wyliczenia… co tam wyszło we wczorajszych wyliczeniach? Nigdy nie mogę zapamiętać przeklętych cyferek. Zaraz, a tu nie było korekty? Przecież robiłem. Zapisałem jak trzeba. Chyba… Przypomina mi się poranna droga do pracy. Jak to się stało, że zjechałem na drugi pas? Spotkanie zaraz. Ale mnie denerwują te spotkania wieczne. Kawy, potrzebuję kawy. I co, że czwarta? Ostatnio mówią, że kawa jest zdrowa. O, i może orzeszki skończę. A nie, już nic nie zostało…”.
To nie zły sen, tylko rzeczywistość menedżera, który się nie wysypia. Myśli mniej kreatywnie, gorzej zapamiętuje, łatwiej się rozprasza i ulega negatywnym emocjom, i trudniej mu zadbać o zdrowy styl życia. Jego praca cierpi na tym na wiele sposobów. Gdyby dobrze się wyspał przekonałby się, że sen:
- sprzyja łączeniu posiadanych informacji na nowe sposoby, pomaga więc w generowaniu pomysłów,
- przed nauką przygotowuje mózg na przyjęcie nowych informacji, a po nauce tworzy warunki dla ich utrwalenia,
- pomaga utrzymać uwagę – niewyspani nie tylko trudniej się koncentrujemy, walczący o sen organizm może zapadać w kilku- lub kilkunastosekundowy mikrosen (w czasie jazdy samochodem to może być kwestia narażenia życia),
- obniża poziom negatywnych emocji – wyspani budzimy się w lepszym nastroju i trudniej wyprowadzić nas z równowagi,
- wspiera inne dobre dla zdrowia zachowania – na przykład, wyspani lepiej się odżywiamy, a niewyspani chętniej sięgamy po słodkie i słone potrawy.
Niedobory snu są jednak powszechne. W badaniach prowadzonych przez CBOS niemal połowa osób przyznaje, że minimum raz w tygodniu sypia krócej niż 6 godzin na dobę. Według badań Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego subiektywne problemy ze snem deklaruje ponad połowa dorosłych. Wśród nich, dwie trzecie zgłasza wynikające z tego w ciągu dnia złe samopoczucie, zmęczenie, gorsze funkcjonowanie w pracy, senność, drażliwość, obniżenie nastroju, niską wydolność fizyczną i dolegliwości somatyczne. Z negatywnymi konsekwencjami niewysypiania się mamy zatem do czynienia stosunkowo często.
W świecie biznesu zalecane 7-8 godzin snu na dobę często uważane jest za niedostępny luksus, marnowanie cennego czasu albo zwykłe lenistwo. Sen to jednak jedna z najlepszych inwestycji we własną efektywność.
Wiele badań wskazuje na związek niedostatków snu z absencją i prezenteizmem, wypadkami przy pracy, produktywnością, punktualnością, satysfakcją z pracy i rozwojem kariery.
Na przykład, osoby, które śpią zbyt mało są nieobecne w pracy nawet 5 dni więcej w ciągu roku niż te, które się wysypiają.
Poziom prezenteizmu osób niewysypiających się jest o 13% wyższy.
12% pracowników deklaruje też, że w ciągu ostatniego miesiąca spóźniło się do pracy z powodu senności lub problemów ze snem.
Sen wpływa na nasze funkcjonowanie na tak wiele sposobów, że jego pełen wpływ na pracę trudno jest skwantyfikować. Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że znaczenie snu dla wyników biznesowych jest ogromne.
Warto więc zadbać w tej kwestii o edukację zarówno szefów, jak i pracowników, dostępność specjalistów, którzy mogą pomóc kształtować dobre nawyki, i taką kulturę organizacji, w której docenia się dbanie o siebie.
Źródła:
Wagner, U., Gais, S., Haider, H. et al. (2004). Sleep inspires insight. Nature 427, 352–355.
Walker, M. P., & Stickgold, R. (2004). Sleep-dependent learning and memory consolidation. Neuron, 44(1), 121–133.
Vandekerckhove, M., & Cluydts, R. (2010). The emotional brain and sleep: An intimate relationship. Sleep Medicine Reviews, 14(4), 219–226.
Lim, J., & Dinges, D. (2008). Sleep Deprivation and Vigilant Attention. Annals of the New York Academy of Sciences. 1129. 305-22. 10.1196/annals.1417.002.
Tasali, E., Chapotot, F., Wroblewski, K., Schoeller, D. (2014). The effects of extended bedtimes on sleep duration and food desire in overweight young adults: a home-based intervention. Appetite, 80, 220–224.
CBOS (2016). Komunikat z badań. Zdrowie i prozdrowotne zachowania Polaków.
Grabowski, K., Nowicka-Sauer, K., Zdrojewski, T., Rutkowski, M., Bandosz, P., Nowicki, Z., (2017). Subiektywna ocena funkcjonowania w ciągu dnia przez osoby cierpiące na bezsenność. Psychiatria Polska, 51(5): 833–843
Kucharczyk, E. R., Morgan, K., & Hall, A. P. (2012). The occupational impact of sleep quality and insomnia symptoms. Sleep Medicine Reviews, 16(6), 547–559.
